با گسترش صنایع و افزایش میزان رفاه عمومی، نیاز بشر به انرژی و به خصوص انرژی الکتریکی هر روز بیشتر می‌شود. هم‌اکنون می‌توان گفت که بسیاری از امور زندگی بشر وابسته به تامین انرژی به صورت قابل استفاده برای ماشین‌ها، ادوات و دستگاه‌های مختلف می‌باشد. تامین انرژی به روش سنتی آن از طریق سوزاندن منابع فسیلی انجام می‌شود. این روش‌ها دارای معایب فراوانی هستند، میزان آلایندگی آن‌ها بسیار زیاد است و از سوی دیگر این منابع رو اتمام هستند.
با اتمام آن‌ها و در صورتی‌که تدبیری برای جایگزینی آن‌ها اندیشیده نشود، قطعاً دچار بحران انرژی خواهیم شد که خود تاثیر مستقیم در صنایع، کسب‌وکار و حتی زندگی روزمره افراد خواهد داشت. از این‌رو، انرژی‌های تجدیدپذیر که در راس آن‌ها انرژی خورشیدی، انرژی بادی و انرژی‌های زیست توده قرار گرفته‌اند، مورد توجه می‌باشند. نگرانی درباره تغییرات زیست‌محیطی در کنار افزایش قیمت روزافزون نفت و اوج تولید نفت و حمایت دولت‌ها، باعث رشد روزافزون وضع قوانینی می‌شود که بهره‌برداری و تجاری‌کردن این منابع سرشار تجدیدپذیر را تشویق می‌کنند. افزایش مشکلات زیست‌محیطی و تهدیدهایی که مصرف انرژی برای زندگی انسان‌ها در زمین به وجود می‌آورد، به عنوان موتور محرکه باعث افزایش اهمیت مصرف بهینه انرژی می‌گردد.
انرژی را از روی منابع تولید به دو صورت تجدیدپذیر (انرژی‌های برگشت‌پذیر) و تجدیدناپذیر (انرژی‌های برگشت‌ناپذیر) تقسیم می‌کنند. انرژی تجدیدشونده، مثل: باد، آب و خورشید، چون فاقد آلودگی ناشی از گازهای گلخانه‌ای هستند و آسیبی به محیط‌زیست نمی‌زنند مورد توجه بسیاری از جهانیان قرار گرفته و در حال گسترش است. انرژی‌های فناپذیر یا تجدیدنشدنی، انرژی‌هایی هستند که از احتراق سوخت‌های فسیلی، مانند: گاز، زغال‌سنگ، نفت و ... حاصل می‌شوند. این نوع سوخت‌ها از انباشته‌شدن گیاهان و جانوران ذره‌بینی در رسوبات دریاها به‌وجود می‌آیند. پس از کشف نفت‌خام و گاز طبیعی، این مواد جایگزین زغال‌سنگی می‌شوند که پیش‌تر برای به حرکت درآوردن کشتی‌ها، استخراج آب از چاه‌ها و حرکت وسایل نقلیه موتوری استفاده می‌شد، هرچند جایگزینی انرژی‌ها با یکدیگر بسیار زمان‌بر می‌باشد؛ ولی، این جایگزینی و تبدیل انرژی‌ها به یکدیگر و استفاده از منابع جدید انرژی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست، امری الزامی می‌باشد.
سیستم‌های جدید انرژی در آینده باید به گونه‌ای باشد که در آن منابع انرژی بدون کربن مثل انرژی خورشیدی، بادی و گرمایی، فناوری هیدوژن و پیل سوختی که جزء منابع تجدیدپذیر انرژی محسوب می‌شوند، مورد استفاده قرار گیرند.
برخی از مزایای استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی را می‌توان به شرح زیر مد نظر قرار داد:
لذا انتقال اين دانش و فناوري از كشورهاي صاحب‌نام اين فناوری به كشورهاي در حال توسعه ضروري است. اين انتقال فناوری مي‌تواند به‌وسيله برنامههاي آموزشي دانشگاهي، دوره‌هاي كوتاه‌مدت به‌واسطه همكاري‌هاي فيمابين يا مشاوران خارجي درگير در توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران به انجام برسد .
مبادله موافقت‌نامه‌هاي بين‌المللي تحقيق و توسعه در ارتباط با كاربرد انرژي‌هاي تجديدپذير بين سازمان متولي انرژي‌هاي تجديدپذير در ايران و دانشگاه‌ها و مراكز علمي، پژوهشي و تحقيقاتي كشورهاي پيشرو در علم و صنعت انرژي‌هاي تجديدپذير مي‌تواند روشي موثر در انتقال فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. اين موافقت‌نامه‌ها به عنوان يك ساز و کار انتقال فناوری مي‌تواند فناوري و دانش روز جهاني را به كارشناسان و مهندسان داخلي منتقل كند . دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي داخلي مي‌توانند نقش مهمي در انتقال فناوری مدرن انرژي‌هاي تجديدپذير به كشور داشته باشند. متمركزشدن بر دوره‌هاي تحصيلي جديد و ميان رشته‌اي، يكي از چالش‌هاي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي است.
دوره‌هاي جديد در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري لازم است طراحي شده تا نيروي انساني ماهر و متخصص را براي طراحي، ساخت و اجراي نظام‌هاي تجديدپذير هدايت كنند. اين رشته‌ها و دوره‌هاي تحصيلي بايد شامل فناوري، تجارت و سياستگذاري در زمينه انرژي‌هاي نو باشند . سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از کل منابع انرژی در کشورهای آسیایی بالا بوده اما سهم انرژی‌های تجدیدپذیر مدرن و برق آبی از کل انرژی‌های تجدیدپذیر در برخی از کشورها منجمله ایران بسیار پایین می‌باشد.
هر چند که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر مدرن در ترکیب انرژی کشورهای در حال توسعه آسیایی رو به افزایش باشد افزایش این سهم نه تنها امنیت انرژی را بالا می‌برد بلکه با محیط‌زیست نیز سازگار بوده و به سلامتی مردم منجر می‌شود. در ایران در دو دهه اخیر در راستای انتقال و ارتقای فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و غیره) اقداماتی چند انجام شده که به تبع آن افزایش اشتغال و صرفه‌جویی انرژی را به دنبال داشته است. برای مثال می‌توان به توسعه فیبر نوری و تولید برق خورشیدی و ... اشاره نمود.
علاوه بر آن، طی سال‌های اخیر ضرورت قراردادن انرژی‌های پاک در سبد انرژی کشور مورد توجه قرار گرفته است، اما نبود تخصیص اعتبارات کافی اجازه نداده تا نیروگاه‌های بزرگی احداث شود و این در حالی است که به اعتقاد صاحب‌نظران این حوزه، تمام نیاز برق ایران از طریق انرژی خورشیدی قابل تامین است. چنین ظرفیتی در کشور در حالی بدون استفاده مانده که تولید برق در ایران اعم از احداث و نگهداری نیروگاه‌ها و تولید برق سالانه ده‌ها میلیارد دلار سوخت و درآمد ارزی کشور را به خود اختصاص می‌دهد. استفاده از انرژي‌هاي تجدیدپیر مي‌تواند باعث كاهش وابستگي به منابع فسيلي، كاهش انتشار گازهاي آلاينده از بخشهاي توليد و مصرف منابع انرژي و همچنين باعث كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و کاهش گرمايش زمین شود.
مزیت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین جهت‌گیری نظام جمهوری اسلامی ایران در حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت، اولویت بخشی به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را ضروری می‌سازد. در این میان باید توجه شود ارتقای آگاهی شهروندان در خصوص مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر، مسیر توسعه انرژی‌های پاک در کشور را تسهیل خواهد کرد.
از این‌رو، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران انرژی کشور می‌باید در راستای توسعه و انتقال دانش فنی انرژی‌های تجدیدپذیر اقدام و عمل شایسته و بهنگام انجام داده و همسو با روندهای توسعه انرژی و با ایجاد زیرساخت‌های مناسب جذب فناوری پاسخگوی نیازهای انرژی نسل‌های آینده باشند.
بازگشت به لیست
