به گزارش خبرگزاری فارس از لنجان، زمانی در کشورمان غلات آلوده را امحا میکردند و مسؤولان همواره نگران انتشار آن در سطح جامعه بودند اما امروز با وجود فناوریهای نوین این امکان فراهم شده است که این تهدید تبدیل به فرصت شده و از این غلات آلوده محصولی با ارزش افزوده چندبرابری تولید شود.
با این وجود چندی پیش خبری در فضای مجازی مبنی بر انتقال غلات آلوده به استان اصفهان و با هدف تولید الکل دست به دست شد، موضوعی که برخی از افراد و یا حتی شرکتهای تولید الکل نسبت به آن انتقاد داشتند. چرا که مدعی هستند فرآیند و یا حتی فناوری ساخت الکل از غلات آلوده در این مجموعه وجود ندارد.
ماجرای ۴ ساله ذرتهای سرگردان
از سال ۹۶ تاکنون ماجرای توقیف ذرتهای آلوده در بندر امام خمینی خبرساز بوده است. سال ۹۶ یکی از خبرگزاریها از قول یک مقام مسؤول در بندر امام از کشف و توقیف حدود ۱۲۰ هزار تن ذرت آلوده در گمرک استان خوزستان خبر داد.
ماجرا گذشت تا اینکه امیر خجسته، نائیب رئیس وقت کمیسیون اصل ۹۰ مجلس سال ۹۸ با انتقاد از عدم امحاء ذرتهای آلوده، گفت: با بررسی گزارش ارسالی به کمیسیون اصل نود مجلس، پس از بازدید و بررسی از بندر امام خمینی در خوزستان، رئیسجمهور در نیمه نخست امسال (سال ۹۸) دستور امحاء این ذرتها را صادر کرد که با گذشت چند ماه از تشکیل کمیسیون همراه با وزرای اقتصاد، کشاورزی و صمت، طی بررسیهای متعدد و رسانهای شدن موضوع، اقدام عملیاتی در این خصوص صورت نگرفته است.
مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز آبانماه ۹۸ از سه راهکار پیشنهادی برای تعیین تکلیف محموله ذرتهای آلوده خبر داد و گفت: در این خصوص سه روش پیشنهاد داده شده؛ نخست اینکه به کشور مبدأ که از آنجا این ذرتها وارد شده است برگردانده شود یا کشورهایی که این استانداردها شامل حال آنها نمیشود و سختگیری کمتری دارند، فروخته شود یا اینکه بهطور کامل و با رعایت تمام شرایط زیستمحیطی معدوم شود.
نیره پیروزبخت، رئیس سازمان استاندارد در نشست خبری خود اظهار کرد: ذرتهای آلوده همچنان در گمرک هستند و هیچ مقداری از این محموله وارد کشور نشده است. قرار است این ذرتها امحا شوند و مراحل انجام این کار در حال بررسی است؛ به هیچ وجه امکان ندارد این ذرتها وارد کشور شود و ما کنترلهای لازم را در این مورد انجام میدهیم به طوری که هم در واحدهای تولیدی و هم در بازار کنترلهایی را انجام میدهیم.
کرونا راهکار جدیدی برای تعیین سرنوشت ذرتها ایجاد کرد
بعد از گذشت چند ماه و ابتدای سال ۹۹ در شرایطی که کشور با بیماری کرونا دستوپنجه نرم میکرد و یکی از نیازهای ضروری کشور الکل استاندارد برای استفاده در مصارفی نظیر تولید فرآوردههای ضدعفونی است و با وجود اینکه بنا شده محموله ذرتهای آلوده امحا شود، اما ظاهراً دولت قصد دارد تا با آزمایش مجدد روی این محموله، ذرتهای آلوده را وارد چرخه تولید الکل کند.
در همین زمینه روز ۱۲ فروردین سال ۹۹ فرشید حسنزاده، سرپرست وقت معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفتوگو با خبرنگار فارس بیان داشت: استانداردهای خاصی برای تولید الکل از ذرت مثل میزان فلزات سنگین یا سموم مختلف موجود در آن وجود دارد که برای استفاده در تولید الکل باید میزان هر یک بررسی شده و با استانداردها تطبیق داده شود.
وی با بیان اینکه رئیسجمهور در ستاد ملی مبارزه با کرونا این مساله را به عهده اصفهان گذاشته تا کنترل بار مشکوک را بررسی کند، افزود: چند سازمان از جمله سازمان غذا و دارو به عنوان مرجع تعیین استاندارد غذا و دارو هستند و الان هم آزمایشها بر روی چند کیلو باری که در اختیار ما قرارگرفته در حال بررسی است تا میزان سمومی که ادعا شده در آن وجود دارد تعیین شود.
سرپرست وقت معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تأکید بر اینکه برای تخصیص الکل به شرکتهای سازنده فرآوردههای ضدعفونی کمیسیونی وجود دارد، ادامه داد: کمیسیون تخصیص فرآوردههای مربوط به کرونا داریم که با حضور نمایندگان مختلف تشکیل جلسه میدهد، کمیته الکل متشکل از نمایندگان دستگاههای مختلف هستند و واحدهای دارای مجوز که نیازمند الکل برای تولید فرآوردههای ضدعفونی مثل ژل یا محلولهای الکلپایه هستند یا برخی کارخانهها که برای تولید مواد دارویی به الکل نیاز دارند درخواست و نیاز خود را اعلام میکنند و در کمیسیون درباره تخصیص تصمیمگیری میشود.
با وجود اظهارنظرهای متفاوت درباره تعیین سرنوشت ذرتهای آلوده، برخی معتقدند امکان تهیه الکل از ذرتهای آلوده وجود دارد. در همین زمینه رسانهها در گزارشی از وجود کارخانهای در شمال ایران خبر داده و گفته بودند که این کارخانه تنها کارخانه برای این کار است که میتواند غلات از رده خارج شده، تاریخ مصرف گذشته و آلوده را به یک ماده ضدعفونیکننده، نگهدارنده و حلال تبدیل کند. مدیرعامل این کارخانه ادعا کرده بود: اگر ۱۴۵ هزار تن ذرت آلودهای که در بندر امام توقیف است، در اختیارش قرار بگیرد، میتواند خط تولید جدیدش را راه بیندازد و حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون لیتر الکل به ارزش ۲۰ تا ۲۵ میلیون دلار تولید کند.
این موضوعات در سال ۹۹ به نتیجهای نرسید وخبری از سرنوشت این ذرتها منتشر نشد؛ حالا از ابتدای سال ۱۴۰۰ شروع مجدد این موضوع شروعی برای گمانهزنیهای نگرانکننده در جامعه بوده که با پاسخ صریح معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان همراه شد.
ذرتهای آلوده به خانه آخر رسیدند
ابوالفضل اصلانی در گفتوگو با خبرنگار فارس در لنجان با اشاره به نحوه انتقال غلات آلوده به استان اصفهان اظهار کرد: در مورد فرایند حمل و نقل غلات آلوده و نگهداشت آنها، در دانشگاه مبدا کل محموله با حضور نمایندگان حراست، بازرسی و کارشناسان اداره غذا پلمب شده و تحت الحفظ سازمان صنایع دفاع با نظارت نیروهای ناظر آنها منتقل شده و در شرکت نور زکریای رازی با حضور نمایندگان حراست و کارشناسان اداره غذا دانشگاه فک پلمب شده و صورتجلسه مربوطه تنظیم میشود.
وی تصریح کرد: در خصوص نظارت بر اجرای دقیق فرایند تولید الکل، مرحله تبدیل غلات آلوده صرفا تا مرحله هیدرولیز، تهیه شربت و فیلتراسیون آن در شرکت مذکور انجام میپذیرد که نظارت کامل بر تمامی این مراحل توسط کارشناسان کنترل مواد غذایی به همراه واحد حراست شبکه بهداشت و درمان شهرضا صورت میپذیرد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: کلیه پسماندهای حاصل از فرایند تبدیل غلات آلوده (در مورد ذرت) پلمب و جهت تعیین تکلیف توسط اداره کل دامپزشکی در محل شرکت توقیف شده است.
اصلانی تاکید کرد: با توجه به اینکه مراحلی که در اصفهان انجام میگیرد صرفا هیدرولیز آنزیمی است و شربت حاصله بدون برجای گذاشتن پساب به کارخانه پارچین حمل میشود، موضوع آلودگی زیست محیطی منتفی است.
تولید الکل از غلات آلوده وارد مرحله اجرا شد
وی در خصوص آخرین محموله غلات انتقالی به استان اصفهان و نظارت بر روند انتقال یادآور شد: آخرین بازدید هفته قبل زمان ورود گندم نصر خوزستان توسط کارشناسان ذیربط جهت فک پلمب محموله صورت گرفته است که در زمان فعالیت کارخانه کارشناسان مواد غذایی دانشگاه حضور داشته، همچنین کلیه فرآیند توضیح داده شده تحت نظارت دوربینهای مدار بسته انجام میشود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پاسخ به این سؤال که در استان چه مراکزی در زمینه تخریب غلات آلوده و تبدیل آن به الکل فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در استان اصفهان صرفا شرکت نور زکریای رازی در زمینه تبدیل غلات آلوده فعالیت میکند و مرحله تبدیل شربت به الکل در سایت پارچین گروه شیمیایی صنایع دفاع انجام میپذیرد و انتقال شربت جهت تبدیل به الکل تحت نظارت و با مسؤولیت گروه شیمیایی صنایع دفاع انجام میپذیرد.
این در حالی است یک منبع آگاه هم در گفتوگو با خبرنگار فارس در لنجان، اظهار کرد: هیچ گونه الکلی از طریق تخریب غلات آلوده در صنایع دفاع اصفهان که صنایع شیمیایی در آن واقع شده تولید نمیشود و هیچ آثاری از پسماندهای زیست محیطی و حتی پساب فاضلاب مربوط به فرآیند تخمیر و تسویه فاضلاب در این مجموعه وجود ندارد.
با توجه مباحث مطرح شده این گونه برداشت میشود که تنها شرکت نور زکریای رازی واقع در شهرضا در زمینه تبدیل غلات آلوده فعالیت میکند، البته این فعالیت هم تنها محدود به مرحله هیدرولیز، تهیه شربت و فیلتراسیون است و مابقی مراحل در کارخانه پارچین صورت میگیرد.
موضوعی که پس از انجام آزمایشات متعدد طی یکسال گذشته و قطعی شدن امکان استحصال الکل از این غلات آلوده در دستور کار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان قرار گرفته است.